idealen van de verlichting, toen en nu

Idealen in de Verlichting, toen en nu.

De Verlichting was een periode waarin men zich bewust werd van de kracht van de rede. Men was van mening dat alleen door te denken en te filosoferen men tot waardheid kon komen. Belangrijk was dat niet God, maar de mens zelf verantwoordelijk zou zijn voor zijn eigen geluk en ongeluk. Ze streefden dan ook naar geluk voor iedereen. Ook streefden ze veel politieke idealen na, zoals vrijheid, gelijkheid en broederschap. Maar wat is er nou eigenlijk terechtgekomen van deze idealen in de hedendaagse maatschappij?

Er zijn veel mensen die het nog steeds eens zijn met de politieke idealen van de Verlichting. Zo staat de PVV voor vrijheid, de SP voor gelijkheid en broederschap. Vrijheid en gelijkheid zijn idealen die in Nederland dan ook voor een groot deel zijn doorgevoerd. We zijn vrij in wat we denken en in wat we doen voor een groot deel. Er zijn nog steeds wetten en regels aan verbonden, maar deze beperken onze mentale vrijheid niet.

Gelijkheid in Nederland zou betekenen dat we anderen als gelijke behandelen. In het rechtssysteem gebeurd dit dan ook, iedereen is gelijk aan de wet, allochtoon of autochtoon. Voor sommige mensen is deze gelijkheid echter nog niet genoeg, deze willen dat iedereen gelijk betaald krijgt, welk werk je ook zou doen. Deze mensen zijn dan ook aanhangers van communistische idealen, die het begrip gelijkheid tot in het extreme doorvoeren.

Broederschap is een begrip wat nogal abstract is en in Nederland is hier dan ook niet echt sprake van. Niet alle Nederlanders voelen zich met elkaar ‘verbroederd’. We zijn niet aan elkaar verbonden door het land, Nederland heeft volgens zeggen niet eens een eigen identiteit.

De eerlijke verdeling van macht die men in de Verlichting wilde hebben is in Nederland wel tot stand gekomen. Hier is namelijk sprake van gescheiden machten; een wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht. Deze scheiding en dus verdeling van machten heeft er ook voor gezorgd dat de begrippen vrijheid en gelijkheid verder zijn doorgevoerd, omdat vriendjespolitiek lastig is met zo’n systeem.

Een ander belangrijk ideaal van Verlichting was dat er constant verbetering nodig was op het gebied van onderwijs en opvoeding. Dit ideaal is in onze maatschappij nog steeds een ideaal, maar dan vooral gericht op het gebied onderwijs. Opvoeding is tegenwoordig iets waar men vooral zelf over mag beslissen, er wordt alleen ingegrepen als deze opvoeding gewelddadig is of tekortschiet. Verbeteringen in het onderwijs worden constant doorgevoerd en de politiek is hier dan ook veel mee bezig.

De nadruk op verdraagzaamheid en godsdienstvrijheid die er in de tijd van de Verlichting was is er nog steeds. Deze twee dingen moeten conflicten tussen groepen in een bevolking voorkomen. In Nederland is godsdienstvrijheid tegenwoordig vanzelfsprekend. Verdraagzaamheid is een ideaal wat nog wel wordt nagestreefd maar waar niet altijd sprake van is. Niet iedereen is even verdraagzaam, maar dat is logisch in een multiculturele samenleving als in Nederland.

In het algemeen zijn veel idealen van de Verlichting nog steeds aanwezig in de Nederlandse maatschappij van tegenwoordig. De meeste zijn zelfs al voor een groot deel doorgevoerd in ons rechtssysteem en we krijgen deze idealen ook vaak mee in onze opvoeding.