Bint, Recensie

Bint
Ferdinand Bordewijk
Utrecht, 1934
78 bladzijdes

Genre: Ideeënroman

SAMENVATTING

Aan het begin van een nieuw schooljaar, rond het jaar 1934, begint meneer De Bree op een school als docent Nederlands. Meneer De Bree gaat aan vier verschillende klassen les geven, waarbij in alle vier de klassen de leerlingen zich verschillend gedragen. Meneer De Bree moet ook de meest beruchte klas, klas 4D, les geven. Deze klas staat bekend om zijn brutale en drukke leerlingen die niet op hun mondje gevallen zijn. Het is echter wel de favoriete klas van meneer Bint, aangezien ze de vorige docent Nederlands hebben weggepest.

Meneer De Bree vindt het erg fijn dat er onder strenge omstandigheden les wordt gegeven op school. Hij pakt zijn eigen klassen dan ook erg streng aan om te laten weten wie de baas is. Zijn manier van lesgeven blijkt al snel te werken: alle leerlingen uit alle vier de klassen luisteren netjes naar hem. Toch vinden de meeste leerlingen het naar om onder de strenge omstandigheden van meneer De Bree te werken. Ze vinden hem te streng, te boos en te afstandelijk. Op een gegeven moment vragen de leerlingen zelfs of hij vrede wil sluiten in de klas, zodat het iets gezelliger wordt. Aangezien meneer De Bree overtuigd is van zijn manier van les geven, gaat hij daar niet mee akkoord. Hij zal altijd zo streng en afstandelijk les geven zoals hij nu doet.

Een leerling, Van Beek, heeft tegenover het docententeam gedreigd met zelfmoord als hij een onvoldoende krijgt voor zijn schoolwerk. Tijdens een rapportvergadering komt dit ter sprake en het docententeam vindt dat Van Beek onvoldoende gewerkt heeft om een voldoende te krijgen. Van Beek wordt dus beoordeeld met een onvoldoende. Als Van Beek dit te horen krijgt pleegt hij eventjes later zelfmoord. De directeur Bint heeft hier gemengde gevoelens bij: hij wilde niet ingaan op het dreigement, maar is tegelijkertijd ook bang dat de zelfmoord van een leerling voor een hoop problemen zorgt.

Rond Pasen gaan de leerlingen met docenten op hun jaarlijkse schoolreisje. Ze reizen via Bergen op Zoom af naar België, en vervolgens naar Noord-Frankrijk.  Omdat een collega van meneer De Bree vader geworden is, moet meneer De Bree ineens mee op schoolreisje. Hij krijgt de taak om op de helft van de beruchte klas 4D letten. Onder het strenge regime van meneer De Bree verloopt het schoolreisje met klas 4D erg goed.

Nadat de leerlingen en docenten weer terug zijn op school, vraagt Bint aan meneer De Bree of hij nog een jaar langer op school les wil geven. Meneer De Bree was in de eerste instantie van plan om maar een jaartje les te geven. In de eerste instantie zegt meneer De Bree dat hij niet meer terug wil komen, maar later als hij thuis zit bedenkt hij zich toch en stuurt hij een briefje naar Bint met de mededeling dat hij toch nog een jaar les wil geven.

Als meneer De Bree het volgende schooljaar vol goede moed weer wil beginnen, blijkt dat Bint verdwenen is. Bint wilde namelijk niet meer langer als directeur op een school werken waar een leerling zelfmoord gepleegd heeft. Een collega, meneer Donkers, is de nieuwe directeur geworden.

Meneer De Bree probeert Bint thuis nog eens op te zoeken, maar keer op keer wordt hij aan de deur geweigerd. Bint doet alsof hij er niet meer is, en wil geen contact meer met anderen.

http://www.scholieren.com/boek/72/bint/zekerwetengoed

RECENSIE

Bint.

Bordewijk is een schrijver met een erg strakke, sobere stijl. Deze stijl heeft hij waarschijnlijk ontwikkeld onder invloed van het Duitse expressionisme en kritieken van die tijd. Men moest taal gebruiken voor het nuttige, niet om iets mooier te maken dan dat het was. Bint komt in deze stijl het beste tot zijn recht, aangezien Bint, de rector van de school in deze roman, zelf ook een man is van weinig woorden. 

De school waar Bint rector van is, is ook een school met een stalen regime. De Bree is een nieuwe Nederlandsleraar op deze school, aangezien 4D de oude heeft weggepest. De Bree is echter een man naar Bints hart: hij laat de leerlingen niet over zich heenlopen. De eerste dag geeft hij 8 leerlingen uit 4D al straf, alleen omdat ze van plaats waren gewisseld of ze zich hadden bewogen. Het lesgeven gaat voort in een strak regime, totdat een leerling zelfmoord pleegt om een onvoldoende.
Er ontstaan protesten, die in eerste instantie de school lijken te versterken in zijn idealen, maar uiteindelijk blijkt dat de zelfmoord van Van Beek het stalen regime van de school heeft verpest. Bint verdwijnt.

Ik vind zelf dat het boek op een erg vreemde manier is geschreven. De Bree maakt alles tot een wezen, wat het lezen moeilijk maakt. Elke klas krijgt een eigenschap. En hoewel je zou verwachten dat de hel dus daardoor niet geliefd zou zijn, blijkt het tegendeel waar te zijn. De hel is iedereens favoriete klas. Dit omdat de hel de idealen van de school weergeeft. Ze klagen nooit over wat er in de klas gebeurd. Ze zijn een eenheid. 

Het beeld wat hierdoor van deze klas ontstaat is erg irreëel. terwijl ik dacht dat realiteit bij de stroming hoorde. De stroming komt wel goed tot zijn recht als je kijkt naar de opvatting over de vrije wil in het verhaal. Deze komt namelijk, zo redeneert De Bree, voort uit onderdrukking.Ook wordt alles objectief beschreven, wat wel bij de stroming past, maar het boek niet aantrekkelijker maakt. Het boek is te objectief, wat ook blijkt uit het feit dat de hoofdpersoon aseksueel is. Hijzelf bekijkt alles vanuit een objectief standpunt, zelfs liefde en aantrekkingskracht.

Ik zou het boek dus niet echt snel aanraden. Het is langdradig, je moet vaak dingen opnieuw lezen om ze te begrijpen. Het verhaal is het niet waard om er zoveel moeite voor te doen. Dit komt weer omdat het verhaal uiteindelijk op niks uitloopt. Het gaat over een niet interessante man, De Bree, die een nog minder interessante man, Bint, vereerd. Uiteindelijk blijkt dat beide hun standpunten niet meer tot recht komen in de maatschappij en men is weer terug bij af.